Trong Prince of Persia I và II, khung cảnh của trò chơi là hai chiều và người điều khiển nhân vật hoàng tử thực hiện các động tác chạy nhảy, leo trèo và đấu kiếm với lính gác ngục. Nhà ngục được chia thành nhiều tầng khác nhau, để lên xuống các tầng, nhân vật phải trèo lên và xuống. Việc rơi từ độ cao hai tầng sẽ làm nhân vật mất một đơn vị máu và rơi ở độ cao ba tầng sẽ chết. Trong quá trình di chuyển, nhân vật có thể bổ sung lại lượng máu nếu tìm thất và nhặt rồi uống những cái lọ nước, nhưng nếu lọ nước nào bốc khói xanh là lọ thuốc độc, uống vào sẽ mất thêm máu.

Các phím mũi tên được dùng để di chuyển nhân vật như sau:

• → đi sang phải, (giữ chặt) để chạy
• ← đi sang trái, (giữ chặt) để chạy
• Shift →: bước sang phải (tránh trượt chân xuống hố sâu và để bước qua chông)
• Shift →: bước sang trái (tránh trượt chân xuống hố sâu và để bước qua chông)
• Mũi tên lên: để nhảy lên (bám và leo lên tầng trên). Mặt khác khi đang chạy ấn phím này sẽ thực hiện nhảy xa ở ngay bước chạy sau đó.
• Mũi tên xuống: để ngồi xuống. Trong Prince of Persia I thì nút này còn có tác dụng bò trườn.
• Page Up và Home: để bật nhảy sang phải/trái. Bật xa có khoảng cách là 2 ô, và nếu kết hợp với bám (xem phần dưới đây) có thể nhảy qua vực rộng 3 ô. Ngoài ra bật xa có thể thực hiện bằng cách bấm đồng thời các phím mũi tên sang và lên.
• Shift: để bám vào bờ vực bên kia sau khi nhảy. Thông thường nhân vật chỉ có thể nhảy xa được ba ô nếu có chạy đà. Tuy nhiên sau khi nhảy nếu bám vào bờ vực bên kia thì có thể nhảy qua vực có bề rộng bốn ô.

• Ctrl: rút kiếm và chém trong Prince of Persia II. Việc dùng một phím khác thay vì Shift để rút kiếm cho phép nhân vật xử lý tình huống linh hoạt hơn khi vừa thực hiện chạy nhảy vừa chiến đấu với lính canh.

Trong các cuộc đấu kiếm với lính gác, mỗi lần chém trúng sẽ làm đối phương mất một đơn vị máu. Bên nào hết máu trước sẽ bị chết. Hai bên chiến đấu còn có thể đỡ, gạt những đường kiếm của đối phương hoặc xoay đổi bên. Trong trường hợp bị "chết" trò chơi trở lại từ đầu bài hiện thời. Số mạng của nhân vật là vô hạn nhưng có hạn chế về thời gian chơi (chẳng hạn, tổng thời gian chơi của Prince of Persia I là 60 phút).